Some Poems by Francis Galea

cosmos

in the aquarium of still waters

there is a type of liquid

which isn’t dormant

and ridden in vain

like a penguin in isolation

waiting for the sun to melt the ice

in the aquarium of melting waters

the atomic scientist

crippled with artificial lights

scourged the shrunken kidneys

hanging from their tubes

and opened his pelican mouth

looking for fresh fish

in a red sea of blood

in the aquarium with two horizons

on one side there’s the moon

and on the otherside the sun

there is the scientist dying of cancer

drowned in his salty tears

searching for the original inspiring thought

that he cannot recollect

            how far is there between me and the closest star

            if I am measured by the dark nights

            and the stars by light years..?

Anu looked afar

inwards

and

outwards

and in a wink

everything was formed in its beauty

a bit better

than it is today

the primal scream

I looked for you

in the dark caves

five seconds ago

and saw only a ray of light

from a star twinkling from afar

I looked for you

two seconds after the beginning

in the frightful catacombs

in the elegy of darkness

written in a poem

I looked for you

in the green beastly image

a second before now

among the watery voices

and heard the living echoing call

of the shepherd’s universal cry

I looked for you

in thin static light

embracing yourself

and disappearing with the music

of silvery metal in empty space

a cold frozen body

            life is hard when you live it

            daily

            between purgatory and hell

the inner self

inside the world

there is a nucleus dancing

lost in life that spins past away

in life melted in blood

like the sacred jealous virus

listening to the prayer of a virgin woman

her face dry and wrinkled like cactus

in her heart an oasis of pure clear water

in the centre of the universe

there is a big heart heeded

swollen and preaching the love

of the approaching planet in orbit

free from the cheap events of those who pose

the shadow of the plough that splits the earth

in the core of the heart

heaped with healthy bubbling blood

pushing the saddened broken life

through a veil that filters and shortens the breath

towards the sick mouth crying

for the challenged and lost peace

swollowed by the rich

inside the self

there is the doubt that breaks the word

and leaves a dark and noisy crack

above all

inside the self

there is still me…

Kotba, Kotba Kotba…u min jaqra?

                                    

            Tinħasad meta tisma’ ċerti ħwejjeġ. Tkun trid tgħid li kont tobsor, u allura jfisser ukoll li bħal donnu qatt ma ridt taċċetta, u fl-istess waqt taf li qatt ma kont ridt temmen li s-sitwazzjoni hija daqstant ħażina.  U aktar ma nippruvaw inkunu pożittivi, aktar inkunu qed nidħku bina nfusna. Inkunu qed nixħtu t-trab taħt it-tapin, ngħidu li ġej il-bnazzi meta fil-fatt ikun riesaq lejna l-maltemp.

            Ftit tal-ġimgħat ilu fil-paġna letterarja tal-ġurnal it-Torca konna staqsejna jekk il-Maltin jaqrawx. U fost ħwejjeġ oħra għedna wkoll li hemm mezzi oħrajn ta’ kif nistgħu nħarsu lejn il-qari, u naraw jew noħorġu statistika ta’ kemm tassew hawn nies fost il-Maltin u l-Għawdxin li jaqraw.  Ilmentajna li hawn nuqqas kbir ta’ xiri ta’ kotba, kemm l-awtur ibagħti biex ibiegħ xogħlijietu. Illum nistgħu nżidu wkoll li rokna li tmexxi ’l quddiem il-bejgħ tal-ktieb tinsab biss fost dawk l-awturi li għandhom il-kotba tagħhom fil-kurrikulu. U dan għax il-ktieb irid jinxtara bilfors!  Għax hemm każi fejn meta l-istudent jirnexxilu jikseb in-noti dwar il-ktieb, anke hawn jaħrab milli jixtrih!

            Fejn iwassalna dan kollu?  U għaliex wara biss xahar ħassejna li kellna nerġgħu niktbu dwar dan is-suġġett? 

• L-ewwel nett għaliex inħossu li għandna nsammru aktar fuq il-musmar…ħa jidħol ġewwa biżżejjed li dawk kollha responsabbli jibdew iħossu l-weġgħa u ma jaħarbux minnha.
• It-tieni għaliex konxji mir-rata allarmanti ta’ żgħażagħ illitterati li ħerġin mill-iskejjel tagħna llum, fl-2011, ma nistgħux nibqgħu siekta quddiem sitwazzjoni hekk kerha.
• It-tielet karba hija għaliex ma nistgħux nibqgħu siekta quddiem sitwazzjoni li għad hawn min jgħid li l-poplu Malti u Għawdxi jaqra meta l-istampa turi mod ieħor.
• Ir-raba’ kawża hi l-kummentarju ta’ Kijt Azzopardi fil-paġna tat-22 ta’ Mejju li għadda fejn wera li f’pajjiżna fil-klassi tal-primarja sa fuq nett għad għandna l-attitudni tal-għalliem u l-bqija fil-klassi jridu joqogħdu siekta biex jitgħallmu.
• Il-ħames u l-aħħar kawża mressqa llum hi dik li dehret fil-ħarġa tat-Torċa tad-29 ta’ Mejju fejn waslitilna l-aħbar li kixfet id-diżastru totali li fost popolazzjoni ta’ 6,000 ruħ fil-belt Valletta, f’sena l-librerija sellfet 237 ktieb, li jfisser lanqas ktieb wieħed kuljum.

            Għaliex qed nippreżentaw dan il-kwadru tant negattiv u ikraħ?  Jaqbel li nibdlu t-tattika jew għandna nibqgħu mixjin mat-triq maqbuda minn ħaddieħor u ngħidu li kollox miexi sew? B’dan li qed nagħmlu kemm naħa u kemm oħra, kif se nqanqlu lill-poplu, kif se nagħmlulu l-kuraġġ jinbidel, kif se nfehmuh li l-qari fih l-akbar tagħlim, kif se nipperswaduh li l-ktieb huwa l-akbar ħabib li qatt ma tista’ tiġġieled miegħu?? Nitolbu lil dawk kollha li jmexxu l-libreriji fil-bliet u l-irħula tagħna biex jagħtuna statistika kemm fl-aħħar sentejn isselfu kotba mingħandhom? Jekk jagħmlu hekk ikunu ta’ għajnuna kbira biex nimxu ’l quddiem.

            Hemm bosta ħwejjeġ li jistgħu jibdlu din l-attitudni u jġiegħluna nkunu aktar pożittivi. Fost dawn żgur li teżisti tama ta’ bidla fis-sistema edukattiva, u bidla akbar fl-ewwel jiem tar-raġuni tat-tifel u t-tifla li jmorru l-iskola.  Ma jistax ikun li nibqgħu ngħaffġulhom rashom bejn il-qxur tal-ktieb u nippressawhom jistudjaw.  Irridu ngħallmuhom jaqraw, u minn dak it-tagħlim, li ma jkunx li nitimgħu r-ross bil-labra, jagħrfu jwieġbu l-mistoqsijiet magħmulin bis-sens fil-karti tal-eżami.  Jagħrfu li mill-qari qed ikabbru l-moħħ, il-ħsieb u l-għerf tagħhom biex jgħixu u jifhmu l-ħajja aħjar minn kif fehmuha u għexuha dawk ta’ qabilhom.

            Lil dawn l-ulied irridu ndaħħluhom f’dinja ġdida fejn nuruhom il-kobor tal-għerf miġbur ġol-ktieb. Nuruhom li minkejja l-biża’ li kellna ftit tas-snin ilu li l-kompjuter se jieħu post il-ktieb, il-ktieb xorta baqa’ qawwi,  xorta baqa’ jeżisti, xorta baqa’ mfittex kemm biex jinqara u kemm biex jiġi rreġistrat fuqu t-tnebbih, l-ispirazzjoni u l-istudju ta’ bosta kittieba madwar id-dinja. Dan huwa eżerċizzju li mhux se jagħtina r-riżultat mil-lum għal għada.  Eżerċizzju li rridu naħdmu ħafna u bis-sħiħ biex nibdew naqtgħu l-frott fl-inqas żmien possibbli.

            Għalhekk, l-almu tagħna jrid jiffoka fuq il-klassijiet tal-kindergarten u l-primarji. Hemm irridu nrawmu l-imħabba u l-għożża lejn il-ktieb. Nuru lil uliedna li fil-ktieb hemm is-soluzzjoni ta’ kollox, hemm il-minjiera tal-għerf, hemm it-tweġiba għal bosta mill-mistoqsijiet li ta’ kuljum jitwieldu f’moħħna. B’hekk inkunu għamilna l-ewwel pass għaqli lejn soċjeta` aħjar, soċjeta` aktar mgħallma u mħarrġa. Dan  għaliex minbarra li nrawmu l-imħabba lejn il-ktieb, inkunu wkoll qed neqirdu l-illitteriżmu u ngħinu biex jissawru l-karattri sħaħ ta’ soċjeta` li tassew tifhem u taħseb qabel ma twettaq. Soċjeta` li tagħraf tistaqsi lilha nfisha u ssawwar il-ħsieb, u mhux soċjeta` li toqgħod għal dak li jgħidulha, dak li jgħallmuha mingħajr ma tistaqsi l-kif u l-għaliex.

            Ejjew mela nkunu protagonisti fit-tiswir ta’ din is-soċjeta` ta’ għada li fiha jkun hemm subien u bniet għaqlin li għamlu użu sħiħ mill-ktieb, u li għal kull kelma li ngħidulhom, jgħidulna:  imma t-tali awtur mhux hekk qal u mhux hekk kiteb, jew għandek raġun għax dik l-awtriċi hekk kitbet u hekk fissret fix-xogħol tagħha.

Jien rifless f'poezija

weġgħet il-kelma…

ix-xewqa tal-arti

tittewweb biex nagħti

minn ħini meta għajjien

minn saħti meta mifluġ

            ħa nsawwar kitba ġdida

            mill-ħsieb profound

            ta’ ġirja

            minn kewkba għall-oħra

ix-xewqa tal-għanja

li qatt ma nkitbet

tistejqer la nqum

’l għada li nixrob xarba

li ssaffi l-intern

            ħa minn qiegħ l-art

            mill-ħsieb immerraq

            nibni kliem

            minn dinja għal dinja

u ninftiehem

u nikber

fl-univers imkabbar

u ngħib

nitnikket

fil-qiegħa tal-art

            li tilfet it-tama

            li baqgħet tistenna x-xita

            li tixtieq tinħadem mill-ġdid

            minn dak il-bidwi

            li ħabbha u miet

hekk l-arti titlibbes

bil-ġmiel tal-ewwel ħolqien

fg                     30.05.2011